Schijnzelfstandigheid bij ZZP’ers in de bouw: Wat je moet weten
Door Dennis Pettinga
Handhaving Wet DBA en schijnzelfstandigheid: alles wat je moet weten!
De ontwikkelingen rondom de Wet DBA gaan snel. Er is geen kant-en-klare informatie beschikbaar en het vergt constante aandacht voor nieuwe regels en vonnissen. We volgen de laatste ontwikkelingen op de voet en via onze speciale pagina houden we jou op de hoogte.
Wat zijn de nieuwe regels voor zzp’er bouw vanaf 2025? Deze vraag wordt veelvuldig gesteld. Feitelijk gaat het niet om nieuwe regels, maar om handhaving van de bestaande regelgeving. Vanaf januari 2025 gaat de Belastingdienst namelijk actief controleren op schijnzelfstandigheid. Dit heeft grote gevolgen voor zowel bouwbedrijven als ZZP’ers. In dit artikel lees je wat schijnzelfstandigheid is, welke risico’s dit met zich meebrengt en wat je kunt doen om goed voorbereid te zijn.
Wat is schijnzelfstandigheid?
De Wet DBA is niet nieuw. Sinds 1 mei 2016 is deze al in werking getreden als vervanging van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie). Doel van de wet is de relatie tussen opdrachtgevers en zelfstandigen (zzp’ers) te verduidelijken en schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een ZZP’er werkt onder omstandigheden die meer lijken op een dienstverband dan op zelfstandig ondernemerschap. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer een ZZP’er langdurig dezelfde taken uitvoert als werknemers in loondienst, de opdrachtgever nauw betrokken is bij de planning van het werk of wanneer de ZZP’er te weinig kenmerken van zelfstandig ondernemerschap laat zien.
Denk hierbij aan het ontbreken van eigen gereedschappen, een correcte KvK-inschrijving of een gebrek aan meerdere opdrachtgevers.
Wat betekent schijnzelfstandigheid voor jou als bouwbedrijf?
Voor bouwbedrijven die regelmatig ZZP’ers inhuren, brengt schijnzelfstandigheid risico’s met zich mee. Als de Belastingdienst vaststelt dat een ZZP’er eigenlijk als werknemer moet worden gezien, wordt het bouwbedrijf beschouwd als werkgever. Dit betekent dat je alsnog loonbelasting en werkgeversheffingen moet betalen, wat kan leiden tot hoge naheffingen.
Risicobeheersmaatregelen voor opdrachtgevers:
1. Check vooraf de zelfstandigheid
Zorg ervoor dat de ZZP’er voldoende kenmerken van ondernemerschap vertoont, zoals het gebruik van eigen materialen, meerdere opdrachtgevers en een correcte inschrijving bij de KvK.
2. Gebruik modelovereenkomsten
Maak gebruik van door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten om de afspraken met ZZP’ers juridisch vast te leggen. Dit biedt een solide basis voor de samenwerking.
3. Voorkom structurele inhuur
Vermijd dat ZZP’ers langdurig en fulltime meedraaien in je vaste team, omdat dit de schijn van een dienstverband kan wekken.
Wat betekent schijnzelfstandigheid voor jou als ZZP’er?
Ook voor ZZP’ers kan schijnzelfstandigheid grote gevolgen hebben. Als de Belastingdienst oordeelt dat je feitelijk als werknemer functioneert, verlies je je status als zelfstandige. Dit betekent dat je opdrachtgever verantwoordelijk wordt voor de loonheffingen en belastingen en dat kan je ondernemerschap onder druk zetten.
Risicobeheersmaatregelen voor ZZP’ers:
1. Werk aan je professionaliteit
Investeer in eigen gereedschappen, een aansprakelijkheidsverzekering en zorg voor een professionele uitstraling met een zakelijk mailadres en website. Dit toont aan dat je als zelfstandige opereert.
2. Werk voor meerdere opdrachtgevers
Het hebben van meerdere opdrachtgevers helpt om aan te tonen dat je zelfstandig werkt en voorkomt afhankelijkheid van één partij.
3. Documenteer je werkrelaties
Zorg voor duidelijke overeenkomsten en leg je werkrelaties goed vast. Dit helpt om aan te tonen dat je daadwerkelijk zelfstandig werkt en niet als werknemer gezien kan worden.
Voorbereiding op handhaving van schijnzelfstandigheid
Nieuw zijn de regels dus niet, maar voor bouwbedrijven en zzp’ers in de bouw (en daarbuiten) zal de Belastingdienst vanaf 2025 strenger gaan handhaven op schijnzelfstandigheid. Zowel bouwbedrijven als ZZP’ers moeten zich daarom goed voorbereiden. Schijnzelfstandigheid kan grote financiële en juridische gevolgen hebben. Het is daarom belangrijk om proactieve maatregelen te nemen.
Bereid je voor: Bijeenkomsten en ondersteuning
Om zowel bouwbedrijven als ZZP’ers te ondersteunen, organiseren Bouwselect en
Bouwpartners in 2024 bijeenkomsten over de Wet DBA en de handhaving op
schijnzelfstandigheid. Tijdens deze bijeenkomsten legt specialist Evert Hondema op
praktische wijze uit hoe je je kunt voorbereiden op de nieuwe regels. Wil je meer informatie
of je aanmelden? Bezoek dan onze pagina over de bijeenkomsten.
Disclaimer:
De informatie in dit artikel is bedoeld om een algemeen overzicht te geven van
schijnzelfstandigheid in de bouwsector. Omdat de wetgeving rond zzp’ers en
schijnzelfstandigheid voortdurend in ontwikkeling is, kan dit artikel niet altijd volledig up-to-
date zijn. We doen ons best om het artikel regelmatig bij te werken, maar adviseren je om
altijd juridisch advies in te winnen en de laatste richtlijnen van de Belastingdienst te
raadplegen voordat je actie onderneemt.