Tips voor zzp’ers: Zo voorkom je schijnzelfstandigheid

Door Dennis Pettinga

Als zzp’er in de bouw geniet je van de vrijheid om je eigen opdrachten te kiezen, je eigen werktijden te bepalen en zelfstandig te ondernemen. Maar met de strengere handhaving van de Wet DBA vanaf 2025, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je echt als zelfstandige wordt gezien. Schijnzelfstandigheid kan leiden tot naheffingen, boetes en het verlies van je zzp-status. In dit artikel geven we tips om je zelfstandigheid te waarborgen en de risico’s van schijnzelfstandigheid te vermijden.

Gebruik je eigen bedrijfsmiddelen

Om als echte zelfstandige te worden gezien, is het essentieel dat je je eigen bedrijfsmiddelen gebruikt. Dit betekent dat je je eigen gereedschap, bedrijfsbus en materialen moet inzetten. Als je gebruikmaakt van de middelen van een opdrachtgever, kan dat een teken zijn van een werknemer-werkgeverrelatie.

Tip: Zorg ervoor dat je beschikt over je eigen gereedschap en bedrijfsbus. Heb je toch het gereedschap van je opdrachtgever nodig? Zorg dan dat dit wordt vastgelegd in een verhuurovereenkomst, zodat het duidelijk blijft dat je een zelfstandige bent.

Voorbeeld:
Als zzp’er in de bouw heb je altijd je eigen gereedschap bij de hand. Wanneer je werkt voor een aannemer die specifieke gereedschappen vereist, sluit je een duidelijke overeenkomst waarin staat dat je deze huurt van de opdrachtgever.

Zorg voor meerdere opdrachtgevers

Als je voor langere tijd alleen voor één opdrachtgever werkt, kan dit de indruk wekken dat je een werknemer bent, zelfs als je je als zzp’er inschrijft. Door voor meerdere opdrachtgevers te werken, toon je aan dat je een zelfstandige ondernemer bent die zelf opdrachten kiest.

Tip: Zorg ervoor dat je voor meerdere opdrachtgevers werkt. Zelfs als je een langdurige opdracht hebt, probeer dan kleinere opdrachten ernaast aan te nemen om te laten zien dat je niet afhankelijk bent van één opdrachtgever.

Voorbeeld:
Een zzp’er werkt fulltime voor een groot project bij een bouwbedrijf, maar neemt daarnaast kleine klussen aan voor particulieren, zoals het renoveren van badkamers en keukens. Zo blijft de zzp’er onafhankelijk en toont hij aan dat hij meerdere opdrachtgevers heeft.

Werk met duidelijke contracten

Een duidelijke overeenkomst is van groot belang om je positie als zelfstandige te bewaken. Zorg ervoor dat je contracten goed vastleggen dat je als zzp’er werkt, zonder gezag van de opdrachtgever. Het contract moet jouw ondernemersrisico’s en zelfstandigheid benadrukken.

Tip: Gebruik een goedgekeurde modelovereenkomst die voldoet aan de eisen van de Belastingdienst. Dit kan je bescherming bieden bij controles en geschillen over je zelfstandigheid.

Voorbeeld:
Een zzp’er sluit met elke opdrachtgever een contract waarin duidelijk staat dat hij zelfstandig werkt en geen vaste werktijden heeft. Dit contract wordt ondersteund door een modelovereenkomst die is goedgekeurd door de Belastingdienst.

Leg je afspraken schriftelijk vast

Zelfstandigheid toon je aan door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen werk. Het is daarom belangrijk om alle afspraken met je opdrachtgever schriftelijk vast te leggen. Dit kan van alles zijn, van de opdrachtomschrijving tot hoe je omgaat met herstelwerkzaamheden.

Tip: Houd alles goed bij, van e-mails en offerteafspraken tot betalingsvoorwaarden. Als je verantwoordelijk bent voor herstelwerkzaamheden of extra kosten, zorg ervoor dat dit ook in je contract is opgenomen.

Voorbeeld:
Een zzp-timmerman wordt ingehuurd voor een project en legt in de overeenkomst vast dat hij verantwoordelijk is voor de kwaliteit van zijn werk. Als er herstelwerkzaamheden nodig zijn, zijn de kosten voor zijn rekening. Hiermee toont hij aan dat hij ondernemersrisico draagt.

Gedraag je als een echte ondernemer

Als zzp’er is het niet alleen belangrijk dat je contracten en bedrijfsvoering op orde zijn, maar ook hoe je jezelf presenteert. Dit betekent dat je je als een zelfstandig ondernemer gedraagt en niet te veel opgaat in de organisatie van je opdrachtgever.

Tip: Zorg voor eigen bedrijfskleding, een professioneel logo en een zakelijke website of e-mailadres. Vermijd zoveel mogelijk deelname aan personeelsuitjes en andere evenementen van de opdrachtgever, zodat je je onafhankelijkheid bewaart.

Voorbeeld:
Een zzp’er die wordt ingehuurd door een groot bouwbedrijf heeft zijn eigen bedrijfskleding met logo en gebruikt zijn eigen bus met bedrijfsreclame. Hij zorgt ervoor dat hij niet deelneemt aan de personeelsvereniging of de kerstborrels van het bouwbedrijf, om zijn onafhankelijkheid te bewaren.

Neem verantwoordelijkheid voor je eigen verzekeringen en risico’s

Een belangrijk kenmerk van zelfstandig ondernemerschap is dat je zelf je risico’s draagt. Dit betekent dat je zelf zorgt voor je verzekeringen, pensioenopbouw en arbeidsongeschiktheidsvoorzieningen. Zonder deze regelingen kan de Belastingdienst je eerder als werknemer zien, omdat je dan minder risico loopt dan een zelfstandige ondernemer.

Tip: Zorg voor een aansprakelijkheidsverzekering en overweeg een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Dit toont aan dat je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen ondernemersrisico’s.

Voorbeeld:
Een zzp’er sluit een aansprakelijkheidsverzekering af voor het geval hij schade veroorzaakt tijdens zijn werk. Daarnaast regelt hij zelf zijn pensioen en AOV, zodat hij ook op de lange termijn zelfstandig kan blijven werken.

Werk projectmatig en vermijd langdurige opdrachten

Langdurige opdrachten voor dezelfde opdrachtgever kunnen de indruk wekken dat je eigenlijk een werknemer bent. Door projectmatig te werken, waarbij de opdrachten duidelijk afgebakend zijn, toon je aan dat je zelfstandig werkt en verantwoordelijk bent voor de voltooiing van het werk.

Tip: Zorg dat je projecten altijd een duidelijke einddatum hebben en niet onbeperkt doorlopen. Dit voorkomt dat je te veel opgaat in de organisatie van je opdrachtgever.

Voorbeeld:
Een zzp’er wordt ingehuurd voor een renovatieproject van zes maanden. In de overeenkomst wordt vastgelegd dat de zzp’er verantwoordelijk is voor de afronding van het project binnen de afgesproken tijd. Na afloop van het project zoekt hij nieuwe opdrachten.

Neem je zelfstandigheid serieus

Als zzp’er in de bouw geniet je van veel voordelen, maar het is belangrijk om je zelfstandigheid goed te bewaken. Zorg voor duidelijke contracten, werk voor meerdere opdrachtgevers en neem verantwoordelijkheid voor je eigen bedrijfsvoering. Door je professioneel te presenteren en alles goed vast te leggen, voorkom je dat je door de Belastingdienst als schijnzelfstandige wordt gezien.

Controleer je huidige werkwijze en bedrijfsvoering. Heb je alles goed geregeld? Zijn je contracten op orde en werk je voor meerdere opdrachtgevers? Zorg ervoor dat je als echte zelfstandige wordt gezien, zodat je ook in de toekomst kunt blijven profiteren van de voordelen van zzp-schap.